Áp lực “phải thành công sớm” đang khiến Gen Z kiệt sức?

​Gen Z – thế hệ sinh từ năm 1997 đến 2012 – đang bước vào thị trường lao động với những kỳ vọng lớn lao. Họ được xem là thế hệ năng động, sáng tạo và có khả năng thích nghi nhanh với công nghệ. Tuy nhiên, cùng với những cơ hội mà thời đại số mang lại, Gen Z cũng phải đối mặt với một áp lực vô hình: phải thành công sớm. Từ việc chứng kiến những tấm gương trẻ tuổi trở thành triệu phú trên mạng xã hội đến những câu chuyện thành công rực rỡ của các doanh nhân Gen Z, áp lực này đang khiến nhiều bạn trẻ rơi vào trạng thái kiệt sức, lo âu và mất phương hướng.

Vậy áp lực “phải thành công sớm” là gì? Tại sao nó lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần của Gen Z? Và quan trọng hơn, làm thế nào để thế hệ trẻ vượt qua áp lực này và sống một cuộc đời cân bằng, ý nghĩa? Hãy cùng khám phá qua bài viết dưới đây.
MỤC LỤC:
1. Áp lực “phải thành công sớm” là gì và tại sao nó lại ảnh hưởng đến Gen Z?
1.1. Nguồn gốc của áp lực “phải thành công sớm”
1.2. Tác động của áp lực đến sức khỏe tinh thần của Gen Z
2. Những biểu hiện cụ thể của tình trạng kiệt sức ở Gen Z do áp lực “phải thành công sớm”
2.1. Làm việc không ngừng nghỉ và bỏ qua sức khỏe cá nhân
2.2. So sánh bản thân với người khác trên mạng xã hội
2.3. Sợ thất bại và không dám mạo hiểm
3. Tại sao áp lực “phải thành công sớm” lại nguy hiểm đối với Gen Z?
3.1. Làm mất đi sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống
3.2. Tạo ra những mục tiêu không thực tế
3.3. Gây ra các vấn đề sức khỏe lâu dài
4. Làm thế nào để Gen Z vượt qua áp lực “phải thành công sớm” và tránh kiệt sức?
4.1. Định nghĩa lại thành công theo cách của riêng bạn
4.2. Tập trung vào hành trình thay vì đích đến
4.3. Hạn chế sử dụng mạng xã hội một cách tiêu cực
4.4. Tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và chuyên gia
4.5. Dành thời gian cho bản thân và chăm sóc sức khỏe

1. Áp lực “phải thành công sớm” là gì và tại sao nó lại ảnh hưởng đến Gen Z? 

Áp lực “phải thành công sớm” là trạng thái tâm lý mà một cá nhân, đặc biệt là những người trẻ thuộc Gen Z, cảm thấy cần phải đạt được những thành tựu lớn trong thời gian ngắn, thường là trước độ tuổi 30. Thành công ở đây có thể là kiếm được nhiều tiền, sở hữu một sự nghiệp nổi bật, hoặc đạt được sự công nhận rộng rãi từ xã hội. Tuy nhiên, áp lực này không chỉ đến từ mong muốn cá nhân mà còn bị thúc đẩy bởi các yếu tố xã hội, văn hóa và công nghệ.

Gen Z lớn lên trong một thế giới mà mọi thứ đều được số hóa. Họ chứng kiến những người trẻ tuổi như Kylie Jenner trở thành tỷ phú ở tuổi 21, hay những startup công nghệ do Gen Z sáng lập được định giá hàng triệu đô la. Những câu chuyện thành công rực rỡ này, dù truyền cảm hứng, lại vô tình tạo ra một chuẩn mực không thực tế: nếu không thành công sớm, bạn sẽ bị coi là thất bại. Điều này khiến nhiều bạn trẻ Gen Z rơi vào vòng xoáy của sự so sánh, tự ti và căng thẳng kéo dài.

1.1. Nguồn gốc của áp lực “phải thành công sớm” 

Áp lực “phải thành công sớm” không tự nhiên xuất hiện mà có những nguyên nhân cụ thể, bao gồm:

• Sự bùng nổ của mạng xã hội: Mạng xã hội như Instagram, TikTok hay LinkedIn là nơi Gen Z thường xuyên tiếp xúc với những hình ảnh “hoàn hảo” về thành công. Những bài đăng về cuộc sống xa hoa, thành tựu cá nhân hay các cột mốc nghề nghiệp được phóng đại khiến nhiều bạn trẻ cảm thấy mình bị tụt lại phía sau.

• Kỳ vọng từ gia đình và xã hội: Ở nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước châu Á, gia đình và xã hội thường đặt kỳ vọng lớn vào thế hệ trẻ. Gen Z không chỉ phải đáp ứng mong muốn của cha mẹ (như có một công việc ổn định, lương cao) mà còn phải cạnh tranh với bạn bè đồng trang lứa để “nổi bật”.

• Thị trường lao động cạnh tranh khốc liệt: Với sự phát triển của công nghệ, thị trường lao động ngày càng đòi hỏi cao hơn về kỹ năng và sự sáng tạo. Gen Z phải đối mặt với áp lực học tập, phát triển kỹ năng và tìm kiếm cơ hội ngay từ khi còn rất trẻ để không bị bỏ lại phía sau.

1.2. Tác động của áp lực đến sức khỏe tinh thần của Gen Z 

Áp lực “phải thành công sớm” không chỉ khiến Gen Z cảm thấy căng thẳng mà còn gây ra những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe tinh thần. Theo một báo cáo từ American Psychological Association (APA), Gen Z là thế hệ có tỷ lệ lo âu và trầm cảm cao nhất, với 27% báo cáo rằng họ cảm thấy căng thẳng thường xuyên. Dưới đây là một số tác động cụ thể:

• Căng thẳng và kiệt sức: Nhiều bạn trẻ Gen Z làm việc quá sức, tham gia các dự án phụ hoặc học thêm kỹ năng để “theo kịp” bạn bè. Điều này dẫn đến tình trạng kiệt sức, mất ngủ và giảm hiệu suất làm việc.

• Tự ti và cảm giác thất bại: Khi không đạt được những mục tiêu “thành công sớm” như mong đợi, Gen Z dễ rơi vào trạng thái tự ti, cảm thấy mình không đủ giỏi hoặc không xứng đáng.

• Mất phương hướng trong cuộc sống: Áp lực “phải thành công sớm” khiến nhiều bạn trẻ chạy theo những mục tiêu không thực sự phù hợp với bản thân, dẫn đến cảm giác trống rỗng và mất phương hướng.

2. Những biểu hiện cụ thể của tình trạng kiệt sức ở Gen Z do áp lực “phải thành công sớm” 

Áp lực “phải thành công sớm” không chỉ là một khái niệm trừu tượng mà có thể được nhận diện qua những biểu hiện cụ thể trong cuộc sống hàng ngày của Gen Z. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy thế hệ trẻ đang kiệt sức vì áp lực này:

2.1. Làm việc không ngừng nghỉ và bỏ qua sức khỏe cá nhân 

Nhiều bạn trẻ Gen Z có xu hướng làm việc liên tục, thậm chí làm thêm ngoài giờ hoặc tham gia các dự án phụ để tăng thu nhập và xây dựng danh tiếng. Ví dụ, một sinh viên đại học có thể vừa học toàn thời gian, vừa làm freelancer, vừa tham gia các câu lạc bộ để “làm đẹp” hồ sơ. Điều này khiến họ không có thời gian nghỉ ngơi, dẫn đến các vấn đề sức khỏe như đau đầu, mất ngủ và suy nhược cơ thể.

2.2. So sánh bản thân với người khác trên mạng xã hội 

Mạng xã hội là một “con dao hai lưỡi” đối với Gen Z. Họ thường xuyên so sánh bản thân với những hình ảnh “hoàn hảo” trên Instagram hay LinkedIn, như một người bạn đồng trang lứa vừa mua nhà, vừa thăng chức, hay vừa khởi nghiệp thành công. Sự so sánh này khiến Gen Z cảm thấy áp lực và tự ti, dù những hình ảnh trên mạng xã hội thường không phản ánh toàn bộ sự thật.

2.3. Sợ thất bại và không dám mạo hiểm 

Áp lực “phải thành công sớm” khiến Gen Z trở nên sợ thất bại hơn bao giờ hết. Nhiều bạn trẻ không dám thử sức với những ý tưởng mới hay thay đổi hướng đi vì sợ rằng nếu thất bại, họ sẽ mất cơ hội “thành công sớm”. Điều này làm hạn chế sự sáng tạo và khả năng phát triển của họ trong dài hạn.

Nội dung liên quan>>>Hội chứng “người giỏi cũng sợ bị sa thải” là có thật?

3. Tại sao áp lực “phải thành công sớm” lại nguy hiểm đối với Gen Z? 

Áp lực “phải thành công sớm” không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần mà còn tác động tiêu cực đến nhiều khía cạnh khác trong cuộc sống của Gen Z. Dưới đây là những lý do chính khiến áp lực này trở nên nguy hiểm:

3.1. Làm mất đi sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống 

Khi quá tập trung vào việc “thành công sớm”, Gen Z thường bỏ qua các khía cạnh quan trọng khác của cuộc sống, như sức khỏe, các mối quan hệ và sở thích cá nhân. Ví dụ, một bạn trẻ 23 tuổi có thể dành 12 tiếng mỗi ngày để làm việc và học tập, nhưng không có thời gian để gặp gỡ bạn bè, chăm sóc bản thân hay tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Về lâu dài, điều này dẫn đến cảm giác cô đơn và trống rỗng.

3.2. Tạo ra những mục tiêu không thực tế 

Áp lực “phải thành công sớm” thường khiến Gen Z đặt ra những mục tiêu không khả thi, như kiếm được 1 triệu đô la trước 25 tuổi hay trở thành CEO ở độ tuổi 30. Khi không đạt được những mục tiêu này, họ dễ rơi vào trạng thái thất vọng và tự trách bản thân, dù thực tế họ đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể.

3.3. Gây ra các vấn đề sức khỏe lâu dài 

Căng thẳng kéo dài do áp lực “phải thành công sớm” có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm bệnh tim mạch, rối loạn lo âu và trầm cảm. Theo một nghiên cứu từ Đại học Harvard, những người trẻ tuổi trải qua căng thẳng mãn tính có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến tâm lý và thể chất trong tương lai.

Xem thêm tại>>>Học Gì Ngoài Chuyên Môn Để Không Bị Đào Thải?

4. Làm thế nào để Gen Z vượt qua áp lực “phải thành công sớm” và tránh kiệt sức? 

Mặc dù áp lực “phải thành công sớm” là một vấn đề lớn, Gen Z hoàn toàn có thể vượt qua nó bằng cách thay đổi tư duy và áp dụng các chiến lược phù hợp. Dưới đây là một số cách hiệu quả để giảm áp lực và sống một cuộc đời cân bằng hơn:

4.1. Định nghĩa lại thành công theo cách của riêng bạn 

Thay vì chạy theo những chuẩn mực thành công của xã hội, Gen Z cần học cách định nghĩa thành công theo giá trị và mong muốn cá nhân. Thành công không nhất thiết phải là kiếm được nhiều tiền hay đạt được danh tiếng. Đối với một số người, thành công có thể là có một công việc ổn định, một gia đình hạnh phúc, hay đơn giản là sống đúng với đam mê của mình.

4.2. Tập trung vào hành trình thay vì đích đến 

Áp lực “phải thành công sớm” thường khiến Gen Z chỉ tập trung vào kết quả mà bỏ qua hành trình. Thay vì đặt mục tiêu quá lớn, hãy chia nhỏ chúng thành các bước cụ thể và tập trung vào việc cải thiện từng ngày. Ví dụ, thay vì đặt mục tiêu “trở thành chuyên gia marketing trong 2 năm”, bạn có thể bắt đầu bằng việc học một kỹ năng mới mỗi tháng.

4.3. Hạn chế sử dụng mạng xã hội một cách tiêu cực 

Mạng xã hội có thể là nguồn cảm hứng, nhưng cũng là nguyên nhân chính gây ra áp lực “phải thành công sớm”. Gen Z nên học cách sử dụng mạng xã hội một cách lành mạnh, như bỏ theo dõi những tài khoản khiến bạn cảm thấy tự ti, hoặc dành thời gian để tìm kiếm những nội dung tích cực, truyền cảm hứng.

4.4. Tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và chuyên gia 

Đừng ngần ngại chia sẻ cảm xúc của mình với gia đình, bạn bè hoặc tìm đến chuyên gia tâm lý khi cần thiết. Việc trò chuyện với những người thân yêu sẽ giúp Gen Z cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu, từ đó giảm bớt áp lực. Ngoài ra, một chuyên gia tâm lý có thể cung cấp các công cụ và kỹ thuật để quản lý stress hiệu quả.

4.5. Dành thời gian cho bản thân và chăm sóc sức khỏe 

Cuối cùng, Gen Z cần học cách ưu tiên sức khỏe của mình. Hãy dành thời gian để nghỉ ngơi, tập thể dục, ăn uống lành mạnh và tham gia các hoạt động yêu thích. Ví dụ, một buổi chạy bộ vào buổi sáng hoặc một buổi tối đọc sách có thể giúp bạn thư giãn và lấy lại năng lượng để đối mặt với áp lực.

Kết luận 

Áp lực “phải thành công sớm” đang trở thành một vấn đề lớn đối với Gen Z, khiến nhiều bạn trẻ rơi vào trạng thái kiệt sức, lo âu và mất phương hướng. Tuy nhiên, áp lực này không phải là điều không thể vượt qua. Bằng cách định nghĩa lại thành công, tập trung vào hành trình, chăm sóc sức khỏe và tìm kiếm sự hỗ trợ, Gen Z hoàn toàn có thể sống một cuộc đời cân bằng và ý nghĩa hơn.

Hơn nữa, xã hội cũng cần đóng vai trò trong việc giảm bớt áp lực “phải thành công sớm” bằng cách tạo ra một môi trường hỗ trợ, khuyến khích sự phát triển toàn diện và thay đổi cách nhìn về thành công. Nếu bạn là một Gen Z đang cảm thấy áp lực “phải thành công sớm”, hãy nhớ rằng bạn không hề đơn độc. Hãy chậm lại, lắng nghe bản thân và bắt đầu hành trình của riêng bạn – một hành trình không cần phải vội vã nhưng vẫn đầy ý nghĩa.
 

------------------------------------

Chi tiết liên hệ:
Talentbold - We bold your talents
Hotline: 077 259 1080
Mail: sales@talentbold.com
Add: Tầng 12A.3, Tòa MD Complex, 68 Nguyễn Cơ Thạch, Nam Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam

Nguồn ảnh: internet