Bạn không phải là nhân viên chính thức của một tổ chức nào cả, bạn không thuộc diện đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, nhưng bạn vẫn mong muốn có được những chính sách an sinh từ quỹ bảo hiểm xã hội khi về già. Hãy an tâm, bài viết hôm nay, quân sư TalentBold sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về bảo hiểm xã hội là gì và người lao động tự do có được tham gia bảo hiểm xã hội ? . Tất cả đều là nội dung bạn đang rất quan tâm, chúng ta cùng cập nhật nhé!
MỤC LỤC
1- Bảo hiểm xã hội là gì?
2- Những ích lợi khi tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH)
2.1. Trợ cấp ốm đau, bệnh tật
2.2 Trợ cấp lương hưu
2.3. Trợ cấp thai sản
2.4. Trợ cấp tai nạn lao động
2.5. Trợ cấp tử tuất
3- Người lao động tự do có được tham gia bảo hiểm xã hội
4- Quyền hạn và trách nhiệm của người lao động tự do khi tham gia bảo hiểm xã hội
4.1. Quyền hạn khi tham gia BHXH tự nguyện
4.2. Trách nhiệm khi tham gia BHXH tự nguyện
5- Cách thức tham gia bảo hiểm xã hội với người lao động tự do
1- Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội là một trong những chính sách an sinh dành cho người lao động, đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập khi người lao động bị giảm hoặc bị mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, nghỉ hưu hoặc chết.
Tùy theo mức đóng bảo hiểm xã hội của từng cá nhân người lao động mà các khoản chi trả sẽ khác nhau dựa theo tỷ lệ quy định cụ thể tại Luật Bảo hiểm xã hội. Chi tiết sẽ được quân sư TalentBold chia sẻ trong các nội dung tiếp theo sau đây.
2- Những ích lợi khi tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH)
Khi tham gia bảo hiểm xã hội, có quyền lợi phát sinh, tùy từng trường hợp người lao động sẽ nhận được các lợi ích tương ứng. Dưới đây là tổng quan những quyền lợi phổ biến mà BHXH mang đến cho đối tượng BHXH bắt buộc
>>> Lao động nữ hưởng chế độ thai sản như thế nào?
2.1. Trợ cấp ốm đau, bệnh tật
Thời gian nghỉ từ 30 – 40 ngày, trường hợp lao động môi trường độc hại sẽ được cộng thêm, tối đa không quá 180 ngày. Mức hưởng trợ cấp bằng 75% tháng lương gần nhất trước khi nghỉ ốm. Nếu phải điều trị bệnh thời gian dài thì mức trợ cấp sẽ thấp hơn, căn cứ theo thời gian đóng BHXH
2.2 Trợ cấp lương hưu
Nhận mức lương hưu hằng tháng từ 45% - 75% trung bình lương các tháng đóng BHXH, tỷ lệ tùy theo số năm đóng BHXH. Người lao động có thể nhận lương hưu 01 lần.
2.3. Trợ cấp thai sản
Khám thai, can thiệp y khoa, sinh con, nhận con nuôi..., đều có quy định về chế độ thai sản cho người đóng BHXH. Trường hợp sinh con, lao động nữ hưởng 06 tháng bình quân lương tháng đã đóng BHXH, cộng thêm trợ cấp thai sản 01 lần với số tiền gấp đôi mức lương cơ bản hiện hành. Lao động nam đóng BHXH có vợ sinh con cũng được chế độ thai sản bằng ngày nghỉ để chăm sóc vợ con.
2.4. Trợ cấp tai nạn lao động
Tùy theo mức độ suy giảm khả năng lao động (5 – 30%, từ 31% trở lên, tối thiểu 81%), mức trợ cấp tai nạn lao động sẽ được hưởng trợ cấp thấp nhất bằng 05 lần mức lương cơ bản.
2.5. Trợ cấp tử tuất
Gồm trợ cấp chi phí mai táng, trợ cấp tử tuất hàng tháng và trợ cấp tử tuất 01 lần cho người thân của người đã mất. Trợ cấp tử tuất bằng 10 lần mức lương cơ sở tại thời điểm người lao động tham gia BHXH mất.
Mức trợ cấp tính bằng 50% mức lương cơ sở trong trường hợp thông thường và bằng 70% nếu người thân không có ai trực tiếp nuôi dưỡng. Trợ cấp tử tuất hưởng một lần sẽ tính bằng 1.5 lần mức lương bình quân đóng BHXH cho những năm trước 2014, và bằng 2 lần mức lương bình quân đóng BHXH cho thời gian từ 2014 trở đi.
3- Người lao động tự do có được tham gia bảo hiểm xã hội
Theo khoản 04 điều 02 luật Bảo hiểm xã hội 2014, quy định công dân Việt Nam đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đều được quyền tham gia BHXH tự nguyện.
>>> Tìm hiểu về chế độ thai sản cho người lao động
Như vậy người lao động tự do thuộc các đối tượng sau:
- Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, ấp, bản, sóc, làng, tổ dân phố, khu, khu phố
- Người lao động giúp việc gia đình
- Người tham gia các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không hưởng tiền lương
- Xã viên không hưởng tiền lương, tiền công làm việc trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã
- Người nông dân, người lao động tự tạo việc làm bao gồm những người tự tổ chức hoạt động lao động để có thu nhập cho bản thân và gia đình
- Người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời nhưng chưa đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về BHXH
- Người tham gia khác.
Hoàn toàn có thể tham gia BHXH để tích lũy quyền lợi an sinh cho bản thân. Mức đóng và phương thức đóng, người lao động tự do được quyền lựa chọn tùy theo năng lực tài chính của mình..
4- Quyền hạn và trách nhiệm của người lao động tự do khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
4.1. Quyền hạn khi tham gia BHXH tự nguyện
Theo Điều 4, luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng 02 chế độ trợ cấp đó là Hưu trí và tử tuất (không bao gồm trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp như BHXH bắt buộc). Dù số lượng chế độ ít hơn BHXH bắt buộc nhưng quyền lợi người lao động có được ở 02 chế độ hưu trí và tử tuất cũng rất nhiều:
>>> Mức lương đóng bảo hiểm là như thế nào?
4.1.1. Trợ cấp hưu trí trong BHXH tự nguyện
Người lao động đóng BHXH dù là tự nguyện hay bắt buộc, muốn hưởng chế độ lương hưu thì phải thỏa điều kiện về thời gian đóng BHXH. Cụ thể:
- Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm và từ năm 2022 trở đi là 20 năm.
- Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.
4.1.1.1. Hưởng lương hưu mỗi tháng
Mức lương hưu được nhận mỗi tháng = 45% x Mức bình quân thu nhập các tháng đóng BHXH
- Nếu đóng dư số thời gian quy định hưởng lương hưu thì cứ mỗi năm đóng thêm sẽ được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
- Nếu đóng BHXH bắt buộc chưa đủ thời gian hưởng lương hưu, người lao động có thể đóng tiếp BHXH tự nguyện cho đủ số năm theo quy định, khi đó vẫn được hưởng chế độ hưu trí bình thường.
4.1.1.2. Hưởng lương hưu 01 lần
Người lao động đóng BHXH đủ thời gian hưởng lương hưu có thể yêu cầu nhận trợ cấp hưu trí 01 lần. Mức hưởng được xác định dựa trên số năm đóng BHXH (áp dụng cho cả thời gian đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện)
Công thức trợ cấp hưu trí 01 lần là tổng trợ cấp hưu trí tính theo các năm đã đóng BHXH. Chia theo trước và sau 2014 (mốc thời gian thay đổi luật BHXH)
- 1,5 x Mức bình quân thu nhập các tháng đóng BHXH những năm đóng trước thời điểm 2014
- 02 x Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ thời điểm 2014 đến hiện tại
- Với những tháng lẻ (chưa đóng tròn 01 năm) thì mức hưởng trợ cấp hưu trí 01 lần sẽ bằng số tiền đã đóng BHXH những tháng lẻ đó, nhưng không vượt quá 02 lần mức thu nhập bình quân các tháng đóng BHXH trong năm đó.
4.1.2. Trợ cấp tử tuất trong BHXH tự nguyện
4.1.2.1. Trợ cấp mai táng
Bằng 10 lần mức lương cơ sở dành cho người có thời gian đóng từ đủ 60 tháng trở lên hoặc đang hưởng lương hưu. Năm 2022, lương cơ sở là 1,49 triệu đồng/ tháng, như vậy, trợ cấp mai táng sẽ là 14,9 triệu đồng.
4.1.2.2. Trợ cấp tuất cho người thân
Căn cứ theo số năm người lao động mất đã tham gia BHXH mà người thân của họ sẽ nhận được tiền tuất 01 lần theo quy định.
+ Người lao động mất vẫn đang đóng BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng
- 1,5 x Mức bình quân thu nhập các tháng đóng BHXH trước thời điểm 2014
- 02 x Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH từ thời điểm 2014 trở đi
- Tối đa 02 x Mức bình quân thu nhập các tháng đóng BHXH nếu đóng chưa đủ 01 năm
- Tối thiểu 03 x Mức bình quân tiền lương và thu nhập các tháng đóng BHXH nếu tham gia cả BHXH bắt buộc và tự nguyện.
+ Người lao động mất đang hưởng lương hưu
- 48 tháng lương hưu đang hưởng nếu chết trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu
- Nếu người lao động mất vào thời điểm tháng thứ 03 nhận lương hưu trở đi thì cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp tuất cho người thân sẽ giảm đi 0,5 tháng
4.2. Trách nhiệm khi tham gia BHXH tự nguyện
Người lao động tham gia BHXH tự nguyện, hằng tháng phải đóng 22% mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Trong đó, mức thu nhập tháng được lựa chọn, tối thiểu bằng mức chuẩn hộ nghèo ở nông thôn (năm 2022 là 1,5 triệu đồng/ tháng) , tối đa bằng 20 lần mức lương cơ sở (năm 2022 là 1,49 triệu đồng/ tháng)
Có nhiều phương thức thanh toán BHXH tự nguyện :
- Mỗi tháng, 03 tháng, 06 tháng, 01 năm
- Đóng 01 lần cho nhiều năm sau (tối đa 05 năm) với mức thấp hơn khi đóng mỗi tháng
- Đóng 01 lần cho những năm còn thiếu (tối đa 10 năm) sẽ phải đóng cao hơn mức đóng mỗi tháng.
Nếu tham gia BHXH bắt buộc, người lao động được doanh nghiệp đóng một phần tỷ lệ trong quỹ BHXH, thì với BHXH tự nguyện, người lao động sẽ được Nhà nước hỗ trợ một phần theo tỷ lệ sau:
|
STT
|
Người tham gia BHXH tự nguyện thuộc đối tượng
|
Mức đóng thấp nhất
Nhà nước chưa hỗ trợ
(đồng/tháng)
|
Tỷ lệ Nhà nước hỗ trợ
(%)
|
Nhà nước hỗ trợ (đồng/tháng)
|
Mức đóng thấp nhất
Nhà nước hỗ trợ
(đồng/tháng)
|
|
1
|
Hộ nghèo
|
330.000
|
30%
|
99.000
|
231.000
|
|
2
|
Hộ cận nghèo
|
330.000
|
25%
|
82.500
|
247.500
|
|
3
|
Đối tượng khác
|
330.000
|
10%
|
33.000
|
297.000
|
5- Cách thức tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyên với người lao động tự do
>>> Người lao động cần biết gì về bảo hiểm xã hội
Để tham gia BHXH tự nguyện, người lao động cần chuẩn bị những hồ sơ, thủ tục sau:
- Liên hệ cơ quan BHXH cấp quận huyện nơi cư trú (tạm trú hoặc thường trú đều được)
Lưu ý : Mang theo sổ BHXH (nếu có)
- Cung cấp thông tin theo yêu cầu của cán bộ BHXH
- Hoàn tất tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS)
- Nộp hồ sơ và nhận giấy hẹn cấp mới / điều chỉnh sổ BHXH
Thời gian hoàn tất hồ sơ sẽ không quá 05 ngày làm việc kể từ khi cán bộ BHXH nhận đủ hồ sơ của người lao động.
Bảo hiểm xã hội luôn là chính sách bảo đảm an sinh hàng đầu cho người lao động thuộc mọi đối tượng từ lao động chính thức đến tự do. Với thắc mắc “ người lao động tự do có được tham gia bảo hiểm xã hội hay không”, quân sư TalentBold khẳng định chắc nịch là “Có”, vì vậy, bạn hãy an tâm nhé. Những nội dung đề cập trên đây đã chia sẻ đầy đủ thông tin liên quan đến bảo hiểm xã hội tự nguyện, tham gia vừa đơn giản, vừa đảm bảo cuộc sống lâu dài cho người lao động tự do. Chúc bạn luôn vui khỏe !
------------------------------------
Chi tiết liên hệ:
Talentbold - We bold your talents
Hotline: 077 259 1080
Mail: sales@talentbold.com
Add: Tầng 12A.3, Tòa MD Complex, 68 Nguyễn Cơ Thạch, Nam Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam
Nguồn ảnh: internet
Talentbold
TalentBold là nền tảng hợp nhất trong Quảng bá, Thu hút và Quản lý Tuyển dụng nhân tài giúp Doanh
nghiệp đảm bảo nguồn lực dựa trên nền tảng công nghệ phần mềm Quản lý tuyển dụng
