Đạo văn là gì? Tổng hợp phần mềm kiểm tra đạo văn hiệu quả

Trong lĩnh vực sáng tác, sáng tạo văn chương hoặc những sản phẩm về ngôn từ, vấn nạn đạo văn thường được nhắc đến. Dù là vô tình hay cố ý thì đạo văn vẫn là một tiêu cực cần phải ngăn chặn. Bài viết hôm nay, quân sư TalentBold sẽ chia sẻ cặn kẽ đạo văn là gì, các hình thức như thế nào sẽ bị quy là đạo văn để bạn đọc cẩn trọng hơn khi sáng tác, biết cách bảo vệ những tác phẩm ngôn từ do chính mình tạo ra.

MỤC LỤC:
1- Đạo văn là gì?
2- Như thế nào thì được gọi là đạo văn?
3- Hậu quả của việc đạo văn
4- Cách kiểm tra đạo văn

>>> Xem thêm: Việc làm tiếng Trung

1- Đạo văn là gì? 

Đạo văn – tên tiếng Anh là Plagiarism – là cụm từ phản ánh hành động ăn cắp và sử dụng ý tưởng hoặc lời nói của người khác làm của mình, rồi công bố với mọi người như thể đó là những gì do mình tự nghĩ ra, tự sáng tạo ra.

Thực tế thì nghĩa của từ Plagiarism bao hàm cả tình trạng đạo nhạc, đạo hình ảnh, đạo video…, nói chung là tất cả những hành động ăn cắp, sao chép ý tưởng liên quan đến những khía cạnh cần sự sáng tạo mới lạ của riêng một người, không “đụng hàng” với bất cứ ai đều sẽ dùng từ tiếng Anh này. Nhưng trong phạm vi bài viết hôm nay, chúng ta chỉ nói đến đạo văn.

2- Như thế nào thì được gọi là đạo văn? 

Nhiều người nghĩ rằng chỉ khi một ai đó sao chép trọn vẹn 100% sáng tạo của chính chủ thì mới bị gọi là đạo văn. Đây là một suy nghĩ chưa hoàn toàn chuẩn vì hình thức bị đánh giá là đạo văn rất đa dạng, bao gồm:

2.1. Sử dụng 100% nguyên tác

Đây là cách đạo văn “lộ liễu” nhất và không thể biện minh khi mà người đạo văn biết rõ những câu từ, chữ nghĩa, ý tưởng đó đã thuộc quyền sở hữu của người khác nhưng vẫn cố tình sao chép nguyên vẹn.

2.2. Cắt ghép từ nhiều nguồn

Cách này có sự đầu tư hơn một chút khi người đạo văn chọn nhiều nguồn sáng tác cho cùng một ý tưởng, sau đó cắt ở nguồn này một chút, nguồn kia một chút, rồi ghép lại thành sản phẩm mang tên mình. Cho dù là nguồn dịch từ nhiều ngôn ngữ nước ngoài thì đó vẫn là đạo văn.

2.3. Thiếu trích dẫn tên tác giả, nguồn dữ liệu

Những nghiên cứu hay những sáng tạo ngôn từ đã được công bố dưới tên của chính chủ thì khi sử dụng lại, người dùng phải trích dẫn đầy đủ tên họ, thậm chí là cả tên tác phẩm có thể hiện nội dung hoặc số liệu đó. Nếu không thể hiện thì đây chính là một hình thức đạo văn.

2.4. Sử dụng không xin phép

Có những sản phẩm ngôn từ thuộc dạng tác quyền, khi sử dụng bạn phải trả tiền cho chính chủ, chẳng hạn như các video sáng tạo trên youtube. Vì vậy, ai đó muốn sử dụng miễn phí - dù chỉ là một phần nhỏ - thì cũng phải xin phép và nhận được xác nhận đồng ý từ chính chủ (bằng văn bản, email, tin nhắn), còn không thì sẽ bị coi là sử dụng không xin phép, là đạo văn.

2.5. Không trích dẫn đúng nội dung

Có trích dẫn tên tác giả, nhưng lại không trích dẫn đúng nguyên văn nội dung mà tác giả sử dụng thì cũng là một hình thức làm sai nguyên tác, là một dạng đạo văn. Vì việc trích dẫn sai có thể khiến người đọc hiểu sai về năng lực, kiến thức hoặc tư cách đạo đức của tác giả, ảnh hưởng đến quyền lợi và uy tín lâu dài của họ.

2.6. Biến hóa câu từ trên ý tưởng cũ

Những sáng tạo có tầm ảnh hưởng lớn sẽ rất dễ được nhiều người ghi nhận và nhớ đến. Nên việc bạn dựa trên ý tưởng đó để tạo nên tác phẩm cho mình sẽ dễ bị liên tưởng ngay đến tác phẩm đã thành công. Dù có chuyển biến câu chữ, thay đổi cách thành văn thì sẽ bị cho là đạo văn dưới hình thức đạo ý tưởng chính.

2.7. Sáng tạo “một” mà muốn quyền lợi “mười”

Hình thức này hay gọi là “tự đạo ý tưởng”, nghĩa là một người tạo ra một tác phẩm sáng tạo ngôn từ của riêng mình nhưng sử dụng, đem bán ở nhiều nơi mà không cho người tiếp nhận biết.

Họ suy nghĩ rằng càng nhiều bên sử dụng thì họ càng có nhiều lợi ích. Tuy nhiên, đến khi các nơi công bố như một dữ liệu độc quyền của họ thì sẽ phát sinh tranh chấp quyền lợi, lúc này, bạn phải có trách nhiệm giải trình và đền bù thiệt hại cho tất cả các bên mà bản thân đã gửi tác phẩm.

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, tình trạng đạo văn thường thấy nhất ở:

• Tiểu luận, luận văn của các bạn sinh viên

• Clip video sáng tạo nội dung trên Youtube, Tiktok…

• Công trình nghiên cứu khoa học

• Bài phát biểu, bài diễn thuyết tại các hội nghị, diễn đàn

• Bài viết blog, bài SEO web, bài giới thiệu sản phẩm…

3- Hậu quả của việc đạo văn 

Một vài lời nói, một vài câu chữ tưởng chừng như vô hại nhưng khi đã được xác định là đạo văn thì hậu quả không hề nhỏ. Điển hình như một số hình phạt mang tính kỷ luật từ nội bộ tổ chức đến pháp luật quốc gia:

• Nghiêm cấm xuất bản tác phẩm trong một thời hạn nhất định hoặc vĩnh viễn

• Bị đào thải khỏi đội ngũ nghiên cứu khoa học

• Chấm điểm kém cho luận văn/ tiểu luận, quản chế học tập, lưu hạnh kiểm thấp với những ghi chú không mấy tốt đẹp trên hồ sơ cá nhân của sinh viên.

• Buộc tiêu hủy, thu hồi, xóa bỏ… sáng tác vi phạm đạo văn

• Buộc phải lên tiếng nhận lỗi và xin lỗi chính chủ

• Bồi thường thiệt hại cho một hoặc nhiều bên theo thỏa thuận riêng hoặc theo phán quyết của tòa án…

Đó là hình phạt hiện tại, còn về tương lai, những dấu tích đạo văn có thể sẽ theo người đạo văn suốt đời. Cho dù sinh viên có đổi trường học, nhà nghiên cứu có đổi đội ngũ, hoặc thậm chí ra nước ngoài làm việc thì hồ sơ khi bị tra cứu lại, đều thể hiện nội dung này. Những nhà tuyển dụng và cộng sự sau này rất khó đặt lòng tin vào người đạo văn, cơ hội thăng tiến cũng khó khăn hơn.

4- Cách kiểm tra đạo văn 

Để kiểm tra đạo văn thì hiện nay, phổ biến nhất vẫn là sử dụng các công cụ phần mềm trực tuyến. Cho phép người dùng kiểm tra nhanh với lượng dữ liệu so sánh khổng lồ, giúp cho việc phát hiện đạo văn và tỷ lệ đạo văn rất hiệu quả. Dưới đây là những sản phẩm đạo văn miễn phí mà bạn có thể vận dụng:

4.1. Phần mềm DoIT

Đây là sản phẩm của đội ngũ lập trình Việt đến từ Trường đại học Công nghệ thuộc đại học Quốc gia Hà Nội. Phạm vi sử dụng đa dạng nhưng được ưu tiên lựa chọn khi xem xét đạo văn trong các nội dung liên quan đến giáo dục như công trình nghiên cứu khoa học, tiểu luận, luận văn, luận án...

Giao diện thân thiện, ngôn ngữ tiếng Việt dễ sử dụng, thể hiện rõ mức độ đạo văn và có cả tính năng sửa lỗi chính tả cho nội dung kiểm tra đạo văn. Khi dùng, bạn chỉ cần đăng ký tài khoản, còn sử dụng thì hoàn toàn miễn phí.

4.2. Phần mềm Plagiarism Checker X

Plagiarism Checker X là phần mềm trực tuyến, cung cấp miễn phí cho mọi người dùng. Tính năng kiểm tra đạo văn cho phép người dùng kiểm tra chi tiết từ nội dung đến lỗi chính tả, đa dạng mọi lĩnh vực. Định dạng nội dung có thể đến từ trang đường link của trang web, file .docx, .pdf, .xls hoặc file powerPoint .pptx…

Chỉ có điều, phần mềm chỉ có thể kiểm tra từng câu chứ không thể kiểm tra nguyên đoạn dài, tối đa mỗi câu chỉ khoảng 1000 từ. Do đó, nếu muốn kiểm tra nguyên một tác phẩm dài, bạn sẽ cần nhiều thời gian để cắt nội dung đưa vào bảng kiểm tra đạo văn của Plagiarism Checker X

4.3. Phần mềm Small SEO Tool

Nguồn dữ liệu liên kết so sánh đạo văn của Small SEO Tool rất lớn, đa dạng mọi lĩnh vực nên người dùng toàn cầu đều rất ưa chuộng. Bạn chỉ cần sao chép và dán nội dung vào khung kiểm tra, trong tích tắc bạn sẽ biết ngay nội dung đó trùng lặp bao nhiêu phần trăm

Ngoài cung cấp tỷ lệ trùng nội dung, Small SEO Tool còn hiển thị cả nguồn có chứa nội dung trùng lặp đó để bạn có bằng chứng xác thực về những nguồn mà nội dung kiểm tra đã đạo văn. Bạn sẽ không phải trả phí nhưng cũng có một hạn chế nho nhỏ là mỗi lần kiểm tra chỉ tối đa 1000 từ.

4.4. Phần mềm Plagiarism Detector

Nếu bạn muốn kiểm tra đạo văn miễn phí những nội dung có độ dài trên 1000 từ thì nên sử dụng Plagiarism Detector. Phần mềm là một công cụ kiểm tra đoạn văn, văn bản, mẫu câu, cú pháp dài với nguồn dữ liệu so sánh phong phú.

Giao diện dễ sử dụng, tốc độ kiểm tra nhanh, nhưng có một điều kiện là văn bản dán vào ô kiểm tra phải theo quy chuẩn thì hệ thống mới hiểu và quét kiểm tra được. Vì vậy, tốt nhất bạn nên sao chép rồi dán, hoặc tải file định dạng word .docx.

4.5. Phần mềm Copy Space

Ưu điểm của Copy Space là khả năng kiểm tra trùng lặp nội dung đã đăng trên website. Hệ thống hoạt động trực tuyến với tính năng lập trình thông minh, nhanh chóng quét nội dung kiểm tra và cung cấp kết quả nhanh chóng.

Những đoạn trùng lặp được hiển thị chi tiết và còn có cả nguồn dữ liệu gốc bị sao chép của những nội dung đó. Hiệu quả cao, tính năng vượt trội nhưng Copy Space lại không dùng để kiểm tra văn bản hay đoạn văn ở những file định dạng phổ biến được.

Đạo văn là hành động chiếm hữu trái phép ý tưởng, ngôn từ, cách diễn đạt của người khác và xem đó như sản phẩm do chính mình tạo ra. Đây là một hành động sai trái, ở mức độ cao có thể phải chịu chế tài của pháp luật. Qua bài viết này, quân sư TalentBold đã cung cấp nhiều thông tin về đạo văn và các hình thức đạo văn, đây là cẩm nang đặc biệt quan trọng dành cho những bạn làm công việc thiên về sáng tạo ngôn từ, xây dựng nội dung.

 

Chi tiết liên hệ:

Talentbold - We bold your talents
Hotline: 077 259 1080
Mail: sales@talentbold.com
Add: Tầng 12A.3, Tòa MD Complex, 68 Nguyễn Cơ Thạch, Nam Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam

Nguồn ảnh: internet